آشنایی با کود ارگانیک تازه کشف شده ( هربان )در یکی از معادن شاهرود
این کود دومین کود معدنی دنیاست که هیچ مشابه داخلی ندارد و تنها مشابه خارجی آن در اختیار یک شرکت آمریکایی می باشد که به مدت 40 سال و در بیش از 40 کشور مختلف از جمله کشور خودمان فعالیت دارد. مقایسه بین محصول دو شرکت گویای این است که هیج گونه تفاوتی میان دو محصول وجود ندارد که می-توان علت آن را ارگانیک بودن و عدم دخالت انسان در آن دانست. چه بسا نمونه ی داخلی این محصول (هربان) در چند عنصر غنی تر از نمونه خارجی می باشد.
معدن استخراج این کود که در شاهرود قرار دارد، ابتدا با کاربری استخراج رنگیزه و خاک صنعتی مورد استفاده قرار می گرفت .اما داستان جالبی در پشت کشف خاصیت کودی این خاک معدنی است.
یک هیئت فرانسوی برای عقد قرارداد خرید رنگیزه های استخراجی وارد ایران می
شوند .به منظور ارزیابی محصول قسمتی از خاک معدن به وسیله الک غربال می شود
و سنگ های ارزشمند جدا شده و باقی مانده خاک به عنوان قسمت زائد به دورن
باغچه صاحب معدن ریخته می شود .پس از گذشت چند هفته صاحب معدن متوجه رشد بی
سابقه گیاهان محل و شادابی بی سابقه آن ها شده و بدین ترتیب پی به خاص
بودن خاک مورد نظر از حیث محتوی مواد مغذی می برد.
در همین رابطه مدتی بعد یک آنالیز XRF که یک آزمایش زمین شناسی برای تعیین
عناصر موجود در خاک است روی نمونه مورد نظر انجام شد که نتیجه آن حاکی از
وجود 60 نوع عنصر مختلف در داخل این خاک بود .این 60 عنصر شامل 16 جزء
ماکرو، میکرو و عناصر کم یاب مانند لانتان می-باشد. پی بردن به این ویژگی
های خاک نقطه عطف بهره برداری گسترده با کاربری متفاوت از معدن فوق است.
شماری از عناصر موجود در این خاک، عناصر سنگین می باشند که قطعا بیشتر شدن از حد مجاز می تواند خطرافرین باشد؛ به عنوان مثال غلظت بیش از 25 PPM عنصر آرسنیک موجب غیرقابل مصرف شدن این کود برای مصارف کشاورزی می شود، اما خوشبختانه تمام عناصر سنگین موجود، پایین تر از حد مجاز خود می-باشند که این را مرهون این ویژگی خدادادی معدن هستیم.
پس از علم به غنی بودن خاک فوق از عناصر مختلف آزمایش های مختلف بسیاری بر روی باغ های متعدد انجام شد.
نتایج فوق العاده ای مانند رشد و باردهی بیشتر و بهبودی کیفیت محصول و
مقابله با آفات و تنش های محیطی مانند سرما و یخبندان مشاهده شد.
از طرف دیگر کود معدنی هربان ماندگاری بسیار بالایی دارد به طوری که با افزودن آن به خاک گیاه، نیاز به کوددهی از هیچ نوعی به مدت یکسال نمی باشد. همچنین این کود جاذب الرطوبت می باشد که به معنی نیاز آبی کمتر گیاه نسبت به گیاه کوددهی با سایر کودهای شیمیایی و حیوانی می باشد. عاری بودن از علف های هرز و ارگانیک بودن نیز از دیگر مزیت های کود معدنی هربان می باشد.
این محصول در بهمن سال 1395 به ثبت جهاد کشاورزی رسید و همچنین اندکی بعد مجوز سازمان آب و خاک کشور را نیز دریافت کرد. در حال حاظر نیز همکاری های گسترده ای با اداراتی از جمله شهرداری تهران، شهرداری مشهد، آستان قدس رضوی و غیره در زمینه کاربرد وسیع در باغات و نیز امور پژوهشی در حال انجام است.
بر گرفته از متن حمید احمد پور میر با تشکر از ایشان و مهندس امین موحدی
